جایگاه واهمیت تربیت دینی
ight: 150%;">در دین مبین اسلام، مسألهی آموزش و تربیت از جایگاه ویژهای برخوردار است. با اندکی تفکر روشن میشود که سعادت انسان در گرو آموزش و تربیت دینی است. تربیت دینی میتواند ارتباط آفریده با آفریدگار را مستحکمتر کند و او را به پذیرش تعهد و قبول مسئولیت، وادار کند. در اهمیت تربیت دینی همین بس که انگیزهی هدف انبیا، بر این هدف استوار است.
خداوند در قرآن کریم میفرماید: «لقد من الله علی المؤمنین اذ بعث فیهم رسولاً من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزیکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال من مبین؛[1] خداوند بر مؤمنان منت نهاد و هنگامی در میان آنان پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنان بخواند و پاکشان کند و کتاب و حکمت بیاموزد و البته پیش از آن در گمراهی بودند».
اولیای الهی نیز اهمیت و ضرورت آموزش و تعلیم و تربیت را در ابعاد مختلف از تربیت بدنی گرفته تا تربیت روحی و آموزش مسائل دینی که برای زندگی سودمند میباشد، تأکید داشتهاند و توصیههای زیادی مبنی بر تحصیل دانشهای گوناگون به مؤمنان کردهاند. امیرالمؤمنین (علیه السلام) میفرماید: «الحکمه ضالة المؤمن فاطلبوها و لو عند المشرک تکونوا احق بها و اهلها؛[2] حکمت، گمشدهی مؤمن است. پس آن را بجویید هرچند نزد مشرک باشد. چرا که شما برای بهره مندی از آن سزاوارتر هستید». در برخی احادیث، بر وظیفهی والدین در خصوص آموزش فرزندان تأکید شده و حتی آموزش مسائل دینی را به عنوان حق فرزند بر پدر و مادر معرفی کردهاند. امام سجاد (علیه السلام) میفرماید: «و اما حق ولدک … و انک مسئول عما ولیته من الادب و الدلالة علی ربه والمعونة له علی طاعته فیک و فی نفسه فمثاب علی ذلک …؛[3] و اما حق فرزندت … و تو مسئولیت سرپرستی او را از حسن تربیت و راهنمایی او بر خدای عزوجل و کمک او بر طاعت و فرمانبرداری خدا در مورد تو و در مورد خودش داری. سپس در صورت انجام مسئولیت، ثواب میبری …».
باید به این نکته توجه داشت که در اسلام آموزش هر علمی که مفید باشد، ارزشمند است. ولی ارزش همهی علوم، یکسان نیست. ارزش تعلیم و تربیت مسائل دینی با سایر علوم، قابل مقایسه نیست و آنچه مورد توجه دین اسلام میباشد، علوم دینی است. زیرا آموزش معارف دینی، شرط لازم برای سعادت ابدی انسان است. دین اسلام علاوه بر این که بر آموزش لالابلابال
تأکید دارد، بر اتخاذ شیوههای درست در انجام کارها توصیه کرده است. چرا که برای موفقیت در هر کاری، آگاهی و شناخت به ابزار و وسایلی که بتواند ما را به گونهای سریع و آسان در رسیدن به هدف یاری نماید، لازم است. در این باره خداوند متعال میفرماید: «… لیس البر بان تأتوا البیوت من ظهورها و لکن البر من اتقی و اتوا البیوت من ابوابها…؛[4] نیکوکاری به آن نیست که از پشت دیوار به خانه در آیید، نیکی آن است که پارسا باشید و در هر کاری از راه آن داخل شوید». منظور خداوند در آیه این است که برای اقدام در هر کاری، خواه دینی باشد یا غیر دینی، باید از طریق صحیح نه از راههای انحرافی وارد شد. در تفسیر آیهی فوق امام محمد باقر (علیه السلام) میفرماید: «و اتوا البیوت من ابوابها؛[5] در کارها از راهش وارد شوید».
بنابراین هر رشته از علوم، شیوهی خاص خود را دارد که اگر درست به کار گرفته شود، نتایج مطلوبی خواهد داشت. جذب کردن کودکان به مفاهیم دینی نیز چنین است؛ برای آن که بتوان کودک را به دین مبین اسلام جذب کرد و آنها را انسانهای الهی و مفیدی برای امت اسلام پرورش داد، لازم است والدین و مربیان از شیوههای منطقی دینی برای جذب کودکان بهره گیرند.