تربیت دینی

پذيرش پيام

جذب، زماني مؤثر است كه از سوي مخاطب مورد پذيرش واقع شود. اين امر موقعي ممكن است كه حداقل دو تكنيك مهم رعايت نشود:

جلب اعتماد: اعتماد به فرستنده‌ی پيام و معتبر بودن پيام، براي گيرنده بسيار مؤثر و مفيد است، اين كار باعث تقويت ارتباط و انگيزش ارتباط مي‌شود.

انگيزش پيام: اگر كسي ببيند كه پيام، او را ارضاء مي‌كند و از آن طريق به نياز دروني خود كه حركت به سوي هدف و زودتر رسيدن به هدف است، راهنمايي شود، با روحيه‌اي همراه با همكاري به پيام گوش مي‌دهد و در استمرار و استحكام اين ارتباط گام برمي‌دارد. اما اگر انگيزه‌ي لازم براي اين كار نباشد، ممكن است مخاطب به خاطر رعايت ادب يا با اجبار، پيام را بشنود، اما در به كار بستن آن از خود رغبت نشان نمي‌دهد و به ادامه‌ي ارتباط علاقمند و مشتاق

نمي‌شود.[1]

هركس با هر پيامي كه مي‌دهد گويا قلمي به دست گرفته كه روان مخاطب را به سليقه‌ي خودش نقاشي مي‌كند و عقيده‌ي خود را بر مخاطب القا مي‌سازد. بنابراين والدين از ورود فرزندان به هر مطلبي جلوگيري كند و مانع از تماشاي هر فيلمي و هر نوع پیامی شوند.

والدین همچون اهل بيت (علیهم السلام) بايد به فكر تقواي خود و خانواده‌ي خود باشند. خداوند در قرآن كريم مي‌فرمايد: «يا ايها ‌الذين آمنوا قوا انفسكم و اهليكم ناراً… ؛[2] اي ايمان ‌آورندگان! خود و اهل خود را از آتش دوزخ مصون داريد». چرا كه اجتماع و افراد بر فرزندان تأثير مي‌گذارد و انتقال پيام هر چند كوتاه و كم ارزش از طريق جامعه و دوستان، خواه ناخواه ذائقه‌ي آن‌ها را عوض مي‌كند. امير‌المؤمنين علي (علیه السلام) مي‌فرمايد: «خودتان را رها نكنيد، مراقب خودتان باشيد كه اگر خود را رها كنيد به راه و روش ستمكاران كشيده مي‌شويد».[3]

از اين كلام امير‌المؤمنين علي (علیه السلام) مي‌توان نتيجه گرفت اگر والدين فرزندان خود را با مفاهيم ديني آشنا نكنند، ديگران آنها را براساس عقيده و نظر خود تربيت خواهند كرد. والدين موظف‌اند كه آگاهي و شناخت، صداقت، خلوص، علاقه و دلبستگي، اتحاد و رازداري، احترام و آراسته شدن به فضائل را در خود تقويت كرده تا اعتماد و انگيزه را براي جذب صحيح فرزندان برقرار كنند.

اصل خوش اخلاقي

خوش اخلاقي، نه تنها يكي از امتيازات شرعي و عرفي والدين و مربيان است، بلكه همواره بين آنان و فرزندان به عنوان يك پل ارتباطي و مشورتي عمل مي‌كند. پدر و مادر و مربي خوش اخلاق، شريك تفكر، دانايي و يا غم و شادي فرزندان و شاگردان خود مي‌باشند. خوش اخلاقي، مصداق‌هاي فراواني دارد، به عنوان مثال: رفتار عادلانه ميان فرزندان و استفاده از جملات و كلمات زيبا و پرهيز از تحقير كردن فرزندان، محبت كردن از طريق كلامي و غيركلامي و… مصداق‌هايي از خوش اخلاقي است كه والدين و مربيان با اين امر مي‌توانند كودكان را به سمت خود بكشانند و مطالب را به آن‌ها آموزش دهند. كودكي كه در خانه و مدرسه از خوش اخلاقي بهره‌مند است از قدرت سازگاري، آرامش، روحيه‌اي با نشاط، اعتماد به نفس قوي و استقلال انديشه برخوردار است. چنين شخصي واقع بين است، به ديگران اعتماد مي‌كند و تمايل به همكاري و دوستي با ديگران را دارد. اگر كودك از اين مهم محروم باشد، منجر به جدايي والدين و فرزندان مي‌شود و صدمات روحي و رواني زيادي مي‌بيند.[4]

پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «احبوا الصبيان و ارحموهم و اذا وعدتهم شيئاً فقوا لهم و انهم لايدرون الا انكم ترزقونهم؛[5] كودكان را دوست داشته باشيد، به آنها مهرباني كنيد و چون وعده‌اي به آن‌ها مي‌دهيد، و فا كنيد، زيرا كودكان شما را رازق خود مي‌دانند».